„Etnoperformance wokół skrzyni wiannej” – to cykl warsztatów, spotkań i wydarzeń, dzięki którym wspólnie odtworzymy elementy dawnego wyposażenia skrzyni. Będziemy szyć spódnice, haftować, tkać krajki, zadrukowywać tkaniny, budować proste skrzynie i ozdabiać je tak, jak robiono to sto lat temu. Wszystko w oparciu o lokalne wzorce, wspomnienia, zdjęcia i zbiory muzealne.
Zapraszamy osoby z okolicznych miejscowości, twórców, członkinie Kół Gospodyń Wiejskich, członków zespołów folklorystycznych, osoby z pasją i ciekawością. Jeśli chcesz się nauczyć, podzielić doświadczeniem i tworzyć wspólnie z innymi – to projekt dla Ciebie!
Skrzynia wianna – dla wielu to dziś zapomniany mebel. A przecież niegdyś była nieodłączną towarzyszką młodych kobiet na wsi. W powiecie lubaczowskim, podobnie jak w innych częściach dawnej Galicji, jej zawartość opowiadała o właścicielce więcej niż słowa. To właśnie w skrzyni młoda dziewczyna gromadziła przez lata to, co najpiękniejsze, co własnoręcznie wykonane, co z dumą mogła pokazać światu w dniu ślubu.
Haftowane serwety, barwione chusty, koronki, lniane prześcieradła, krajki, ozdoby, a nawet świątki i obrazki – wszystko to miało swoje miejsce i znaczenie. Każdy przedmiot świadczył o jej zaradności, pracowitości i talencie. Im więcej było w skrzyni, tym większy szacunek w oczach społeczności. Bo skrzynia była też opowieścią o domu, z którego dziewczyna pochodziła, i o tym, jaki dom zamierzała tworzyć jako żona. Dziś chcemy do tej tradycji wrócić. Nie po to, by ją tylko pokazać, ale doświadczyć przez działanie: wspólne uczenie się dawnych technik, rozmowy, spotkania z twórcami ludowymi i – przede wszystkim – własnoręczne tworzenie.
Warsztaty rękodzielnicze
będą sercem całego przedsięwzięcia. Odbędą się w kameralnej i sprzyjającej skupieniu atmosferze. Cykl otworzy spotkanie z etnografem, który opowie o znaczeniu skrzyni wiannej w kulturze ludowej – nie tylko jako przedmiotu, ale jako symbolu, rytuału i świadectwa tożsamości.
W kolejnych miesiącach uczestnicy będą uczyć się dawnych technik rękodzielniczych od lokalnych twórców i twórczyń: haftu, tkactwa, szydełkowania, zadruku tkanin, szycia elementów odzieży, tworzenia ozdób i tekstyliów codziennego użytku. Każdy warsztat będzie okazją nie tylko do zdobycia umiejętności, ale i rozmowy o tradycji, dziedzictwie i roli kobiet w kulturze.
Targ Inspiracji
zaplanowaliśmy na lipiec, w trakcie festiwalu Folkowisko. Będzie to moment, w którym opowiemy o naszych działaniach szerszej publiczności. Zorganizujemy wyjątkowy pokaz mody etnicznej – na pograniczu tradycji i współczesności. W pokazie wezmą udział uczestniczki projektu, zaproszeni rzemieślnicy, a także publiczność festiwalowa, prezentując ubrania i dodatki inspirowane strojem ludowym Ziemi Lubaczowskiej, ale także wzorami wywodzącymi się z innych źródeł.
Ten etap będzie również mocnym głosem w obronie zrównoważonej mody: pokażemy, że ubrania tworzone z myślą o środowisku, z naturalnych materiałów, w rytmie rąk, a nie maszyn, to przedmioty na lata – pełne znaczeń, historii i dumy. Rzeczy, które można – jak niegdyś – przekazać kolejnym pokoleniom.
Etnoperformance finałowy
zaplanowany jest na jesień. Będzie to wystawa powstałych prac: skrzyń, tekstyliów, ubrań i dodatków – wszystko to, co wspólnie stworzymy przez miesiące warsztatów. Wydarzenie zakończymy biesiadą i potańcówką w Chutorze Gorajec – żeby nie tylko oglądać, ale i wspólnie świętować, tak jak to bywało kiedyś: z muzyką, śmiechem, rozmową i tańcem do białego rana.
Co? Gdzie? Kiedy?
Warsztaty odbywać się będą od 31 maja do końca września 2025 r., głównie w Płazowie i Lubaczowie. Zaplanowaliśmy 14 spotkań warsztatowych, które poprowadzą doświadczeni rzemieślnicy i twórcy ludowi.
31 maja / 1 czerwca – farbowanie naturalne z Ewą Garniec, drzeworyt i zadruk tkanin z Grzegorzem Ciećką – Płazów.
28 / 29 czerwca – tkanie krajki z Joanną Rey – miejsce warsztatów podamy w późniejszym terminie.
5 / 6 lipca – szycie spódnic – miejsce warsztatów podamy w późniejszym terminie.
12 lipca – Targ Inspiracji – Chutor Gorajec.
sierpień – haftowanie koszul i innych elementów wyposażenia z Ewą Szałańską – dokładną datę i miejsce warsztatów podamy w późniejszym terminie.
wrzesień – warsztaty stolarskie z Arkiem Bochenem – Huta Różaniecka – dokładną datę warsztatów podamy w późniejszym terminie.
wrzesień – malowanie skrzyń z Anną Kornaga-Hul – dokładną datę i miejsce warsztatów podamy w późniejszym terminie.
4 października – Etnoperformance, wystawa prac i potańcówka – Chutor Gorajec.
Udział we wszystkich działaniach jest bezpłatny.
Zgłoszenia przyjmujemy przez formularz:
WYPEŁNIJ ANKIETĘ ZGŁOSZENIOWĄ
Liczba miejsc ograniczona! Szukamy osób z pasją do rękodzieła, zafascynowanych dziedzictwem, lokalnością i pracą rąk. Nieważne, czy jesteś z Koła Gospodyń, zespołu śpiewaczego, czy po prostu chcesz nauczyć się czegoś nowego. Dołącz do nas!
